زماني كه كودك را با غذاهاي كمكي آشنا مي‌كنيد بايد به اين نكته‌ها توجه كنيد

•    براي جلوگيري از ايجاد حساسيت، غذاي كمكي را زودتر از موعد شروع نكنيد.

•    غذاهاي جديد را به‌تدريج به كودك بدهيد تا دستگاه گوارش او فرصت سازگاري با ماده غذايي جديد را پيدا كند.

•    هر ماده جديدي كه به كودك معرفي مي‌شود بايد از مقدار يك قاشق مرباخوري شروع شود و بعد كم‌كم در روزهاي آينده مقدار آن اضافه شود.

•     اگر كودك بعد از اضافه كردن يك نوع خوراكي، دچار دل‌درد، نفخ شكم يا اسهال مي‌شود، به احتمال زياد كودك به آن ماده غذايي حساسيت دارد.

حساسيت يا آلرژي به غذاها، يك بيماري ژنتيك است كه مي‌تواند از شما به فرزندتان منتقل شده باشد. حساسيت غذايي وقتي اتفاق مي‌افتد كه سيستم ايمني بدن، يك ماده خوراكي را با يك ماده مهاجم نظير ميكروب‌ها اشتباه مي‌گيرد و بنابر اين نسبت به آن واكنش نشان مي‌دهد. اين واكنش باعث آزاد شدن مقدار زيادي هيستامين در بدن كودك مي‌شود كه علائم حساسيت را به‌دنبال دارد.

• گندم

• چاودار

• ذرت

• جودوسر و جو

• گوجه فرنگی، اسفناج و جعفری خام

• هویج خام، نخودفرنگی، باقلا و کلم برگ

• کلم گل، بروکسل، لوبیا سبز

• پیاز و سیر

• خانواده توت‌ها، پرتقال، انجیر، انبه، هندوانه

• سیب، زردآلو و هلوی خام،خرما، طالبی

• آناناس، کشمش، سیب پخته شده

• کیوی، آلبالو، آلو، زردآلوی پخته شده

• بادام زمینی، سویا، فندق، کنجد

• گردو، بادام

• دانه کاکائو و پودر آن، شکلات، نارگیل

• بادام هندی، پسته

• سفیده تخم مرغ

• زرده تخم مرغ

• میگو

• ماهی

• بستنی ، شیرگاو

• پنیر

• خامه

• شیر بز و گوسفند

 

با اين‌همه غذاي حساسيت‌زا كه نام برديم، لازم نيست بترسيد! اصلي‌ترين غذاهايي كه بيشترين حساسيت‌ها را در كودكان ايجاد مي‌كنند، 8 گروه اصلي هستند كه تنها رعايت كردن احتياط در مورد اين 8 غذا مي‌تواند تا 09 درصد خطر بروز حساسيت غذايي را در كودك شما كم كند. اين 8 غذا شامل اين‌ها هستند

•  شيرگاو

•   تخم مرغ

•   بادام زميني (بسياري از پزشكان مي‌گويند بهتر است تا قبل از 3 سالگي به كودك بادام زميني ندهيد چون به‌شدت حساسيت‌زاست.)

•   مغزگردو و بادام

•    ماهي

•    ميگو

•    سويا

•    گندم

علائم حساسيت غذايي معمولا اندكي بعد از اين‌كه غذا توسط كودك خورده شد، ظاهر مي‌شوند. يعني تقريبا چند دقيقه تا چند ساعت بعد از خوردن غذا. همين موضوع به شما كمك مي‌كند كه ساده‌تر بتوانيد نوع غذايي را كه باعث حساسيت فرزندتان شده تشخيص دهيد. هر بار كه غذاي جديدي را به فرزندتان مي‌دهيد، به‌ويژه غذاهايي كه حساسيت‌زا هستند، بايد حواس‌تان جمع باشد تا علائم مربوط به حساسيت غذايي را ببينيد. اين علائم شامل موارد زير مي‌شوند:

•   كهير، قرمزي يا جوش پوست،  تورم صورت، لب‌ها يا زبان ، استفراغ، دل‌درد،  نفخ شكم و اسهال، وجود خون در مدفوع، سرفه، تنفس دشوار، شنيده شدن صداي ويز ويز موقع تنفس كودك و بيهوش شدن (در موارد شديد).

گاهي ممكن است علائم خطرناكي از قبيل تورم شديد صورت، حلق، گلو يا انقباض شديد ناحيه حنجره، خس خس سينه و تنگي نفس شديد، كاهش فشارخون يا افت سطح هوشياري در كودك بروز كند. به مجموعه اين علائم شوك آنافيلاكسي گفته مي‌شود. در اين صورت بايد هر چه زودتر با اورژانس تماس بگيريد. در مورد اسهال يا استفراغ شديد هم بهتر است در اسرع وقت به پزشك كودكان مراجعه كنيد.

خوشبختانه علائم حساسيت غذايي اغلب خود را به‌صورت خفيف نشان مي‌دهند. اگر فرزند شما علائمي مثل قرمزي پوست را از خود نشان مي‌دهد و شما به حساسيت غذايي نسبت به يك غذاي خاص مشكوك هستيد، بهتر است با پزشك كودكان مشورت كنيد. اگر پزشك هم مانند شما به اين نتيجه برسد كه فرزندتان به نوع خاصي از غذا حساسيت دارد، معمولا از شما مي‌خواهد آن ماده غذايي را از رژيم روزانه فرزندتان حذف كنيد و به شما ياد مي‌دهد كه درصورتي كه فرزندتان تصادفا آن غذا را خورد، چه برخوردي نشان دهيد.

اما آنچه مهم است اين است كه اگر فرزندتان براي نخستين بار نسبت به غذايي كه به آن حساسيت دارد، علائم خفيف نشان دهد، باز هم ممكن است در آينده نسبت به همان غذا شديدا واكنش نشان دهد. بنابر اين بايد حتما موضوع حساسيت غذايي را با پزشك در ميان بگذاريد.

بعضي از حساسيت‌هاي غذايي به مرور زمان و با بزرگ شدن كودك، از بين مي‌روند. مثلا حساسيت‌به شير و تخم مرغ به مرور از بين مي‌رود اما حساسيت به بادام‌زميني و آجيل‌هاي ديگر معمولا از بين نخواهد رفت.

بعضي از غذاها به‌دليل خاصيت حساسيت‌زايي بالايي كه دارند تا قبل از يك سالگي نبايد به كودكان داده شوند. شير گاو يكي از مهم‌ترين اين مواد است. شير گاو براي بچه‌هاي زير يك سال به‌شدت حساسيت‌زا بوده و ممكن است در آينده باعث بيماري‌هاي ديگري نيز در كودك شود.

هم نبايد به كودكان زير يك سال داده شوند.

 

نكته مهم ديگري كه شايد به ذهن مادران نرسد اين است كه بهتر است از دادن هر گونه خوراكي بسته‌بندي شده كه از بيرون مي‌خريد، به كودكان زير يك سال خودداري كنيد چون مواد خوراكي بسته‌بندي شده مواد نگهدارنده دارند و ممكن است براي كودك حساسيت‌زا باشند. غذاهاي كمكي آماده هم معمولا مخلوطي از چند جور خوراكي مختلف هستند و درصورتي كه كودك شما به يكي از اين مواد حساسيت داشته باشد، نمي‌توانيد آن را تشخيص دهيد.

هم براي كودكان زير يك‌سال ممنوع است.

 

جدول اين صفحه غذاهاي حساسيت‌زا را به‌ترتيب شدت حساسيت‌زايي آن‌ها نشان مي‌دهد. البته اين غذاها و شدت حساسيت‌زايي آن‌ها در افراد مختلف با ذائقه‌ها و سابقه مختلف در خانواده متفاوت است، مثلا اگر شما به ماهي حساسيت داريد، خيلي احتمال دارد كه فرزندتان هم به اين ماده خوراكي حساسيت داشته باشد.